کد مطلب:88 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:304
احکام وصیت
(مساله 2703) وصیت آن است كه انسان سفارش كند بعد از مرگش برای اوكارهایی انجام دهند, یـا بـگـویـد: بعد از مرگش چیزی از مال او ملك كسی باشد, یااین كه چیزی از مال او را به كسی تملیك , یا صرف در خیرات ومبرات كنند, یا برای اولاد خود و كسانی كه اختیار آنان با او است قیم و سرپرست معین كند وكسی را كه به او وصیت می كنند, وصی می گویند.
(مساله 2704) كسی كه نمی تواند حرف بزند, اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند,برای هر كاری مـی تواند وصیت كند, ولی كسی كه می تواند حرف بزند, بنابر احتیاطاكتفا به اشاره یا نوشته نكند اگرچه صحت آن در صورتیكه مقصودش مثل كلامش ازآن فهمیده شود بعید نیست .
(مـسـالـه 2705) اگر نوشته ای به امضا یا مهر میت ببینند, چنانچه مقصود او رابفهماند, و معلوم باشد كه برای آنكه وصیتش باشد نوشته , باید به آن عمل كنندبلكه اگر بدانند مقصودش یادداشت و نـوشـتـن و چیزهایی بوده است برای اینكه بعدا مطابق آن وصیت كند, بعید نیست برای وصیت كافی باشد.
(مـساله 2706) كسی كه وصیت می كند باید عاقل باشد, و از روی اختیار وصیت كند, و باید سفیه نـبـاشـد یـعـنی : مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكند, ولی بالغ بودن شرط صحت وصیت نـیـسـت , و هـمـیـن قـدر كه وصیت كننده ده سال داشته باشد و راه های خیر و كارهای نیك را بشناسد, می تواند به كارهای خیر برای ارحامش وصیت كند.
(مـساله 2707) كسی كه از روی عمد به قصد خودكشی , مثلا زخمی به خود زده , یاسمی خورده است كه بواسطه آن , یقین یا گمان به مردن او پیدا می شود, اگر وصیت كند كه مقداری از مال او را به مصرفی برسانند, صحیح نیست .
(مـسـاله 2708) در وصیت تملیكیه قبول موصی له معتبر است , پس اگر شخصی وصیت كند كه چیزی به كسی بدهند, در صورتی آن كس آن چیز را مالك می شودكه وصیت را قبول كند, و لازم نـیـسـت قبول بعد از موت وصیت كننده باشد, بلكه اگرپیش از موت او هم باشد كفایت می كند, بلی اگر قبول پیش از موت وصیت كننده باشد, به مجرد قبول آن چیز را مالك نمی شود, بلكه بعد از مـوت وصیت كننده بدون حاجت به قبول دیگر مالك می شود, و اگر قبول بعد از موت باشد به مجردقبول آن چیز را مالك می شود.
(مساله 2709) وقتی انسان نشانه های مرگ را در خود دید, باید فورا امانتهای مردم را به صاحبانش بـرگـرداند و اگر به مردم بدهكار است , و موقع دادن آن بدهی رسیده ,باید بدهد, و اگر خودش نمی تواند بدهد, یا موقع دادن بدهی او نرسیده , بایدوصیت كند, و بر وصیت شاهد بگیرد, ولی اگر بدهی او معلوم باشد, و اطمینان دارد كه ورثه می پردازند, وصیت كردن لازم نیست .
(مـساله 2710) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر خمس و زكات ومظالم بدهكار است , باید فورا بدهد, و اگر نمی تواند بدهد, چنانچه از خودش مال دارد, یا احتمال می دهد كسی آنها را ادا نماید, باید وصیت كند.
و همچنین است اگر حج بر او واجب باشد.
(مساله 2711) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر نماز و روزه قضادارد, باید وصیت كند كه از مال خودش برای آنها اجیر بگیرند, بلكه اگر مال نداشته باشد, ولی احتمال بدهد كسی بدون آن كه چیزی بگیرد آنها را انجام می دهد, بازهم واجب است وصیت نماید, و اگر قضای نماز و روزه او بـه تـفصیلی كه در مساله1399 گفته شد, بر پسر بزرگترش واجب می باشد, باید به او اطلاع دهد, یا وصیت كند كه برای او بجا آورند.
(مساله 2712) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر مالی پیش كسی دارد, یا در جایی پـنـهـان كرده است كه ورثه نمی دانند, چنانچه بواسطه ندانستن حقشان از بین برود, باید به آنان اطلاع دهد, و لازم نیست برای بچه های صغیر خودقیم و سرپرست معین كند, ولی در صورتی كه بدون قیم مالشان از بین می رود, یاخودشان ضایع می شوند, باید برای آنان قیم امینی معین نماید.
(مساله 2713) وصی باید مسلمان و عاقل باشد و اگر منفرد است بالغ باشد و دراموری كه مربوط به غیر موصی است و یا مربوط به تكالیفی است كه شرعا بعهده دارد مورد اطمینان باشد.
(مساله 2714) اگر كسی چند وصی برای خود معین كند, چنانچه اجازه داده باشدكه هر كدام به تـنـهـایـی به وصیت عمل كنند, لازم نیست در انجام وصیت از یكدیگراجازه بگیرند, و اگر اجازه نداده باشد, چه گفته باشد كه همه باهم به وصیت عمل كنند, یا نگفته باشد, باید با نظر یكدیگر به وصـیـت عـمـل نمایند, و اگر حاضر نشوندكه با یكدیگر به وصیت عمل كنند, حاكم شرع آنان را مجبور می كند و اگر اطاعت نكنند, بجای آنان دیگران را معین می نماید.
(مـساله 2715) اگر انسان از وصیت خود برگردد, مثلا بگوید: ثلث مالش را به كسی بدهند, بعد بگوید: به او ندهند, وصیت باطل می شود, و اگر وصیت خود را تغییر دهد,مثل آن كه قیمی برای بـچه های خود معین كند, بعد دیگری را بجای او قیم نماید,وصیت اولش باطل می شود, و باید به وصیت دوم او عمل نمایند.
(مـساله 2716) اگر كاری كند كه معلوم شود از وصیت خود برگشته , مثلا خانه ای راكه وصیت كرده به كسی بدهند, بفروشد, یا دیگری را برای فروش آن وكیل نمایدوصیت باطل می شود.
(مساله 2717) اگر وصیت كند چیز معینی را به كسی بدهند, بعد وصیت كند كه نصف همان را به دیگری بدهند, باید آن چیز را دو قسمت كنند, و به هر كدام از آن دو نفر یك قسمت آن را بدهند.
(مساله 2718) اگر كسی در مرضی كه به آن مرض می میرد, مقداری از مالش را به كسی ببخشد, و وصـیـت كـنـد كه بعد از مردن او هم مقداری به كس دیگر بدهند,آنچه بخشیده از اصل خارج مـی شود, و آنچه وصیت كرده اگر بیشتر از ثلث نباشد,یا اگر بیشتر است وورثه اجازه بدهند, به وصیت او عمل می شود, و اگر آنچه وصیت كرده بیشتر از ثلث باشد, و ورثه هم اجازه ندهند, باید به مقدار ثلث تركه اوبه وصیتش عمل شود.
(مساله 2719) اگر وصیت كند كه ثلث مال او را نفروشند, و عایدی آن را به مصرفی برسانند, باید مطابق گفته او عمل نمایند.
(مـسـالـه 2720) اگـر در مرضی كه به آن مرض می میرد, بگوید: مقداری به كسی بدهكار است , چنانچه متهم باشد كه برای ضرر زدن به ورثه گفته است , بایدمقداری را كه معین كرده از ثلث او بدهند, و اگر متهم نباشد, و كسی هم منكر گفته اونشود باید از اصل مالش بدهند.
(مـسـالـه 2721) كسی را كه انسان وصیت می كند كه چیزی به او بدهند, اگرچه درحال وصیت وجود نداشته باشد, اگر پس از مرگ وصیت كننده وجود پیدا كند بایدآن چیز را به او بدهند پس اگـر وصـیـت كند به بچه ای كه فلان زن به او حامله شودچیزی بدهند اگر آن بچه پس از مرگ موصی موجود شد باید آن چیز را به او بدهندولی اگر وصیت كند كه بعد از مرگش چیزی از مال او ملك كسی باشد و آن كس موجود نباشد وصیت صحیح نیست .
(مـساله 2722) اگر انسان بفهمد كسی او را وصی كرده , چنانچه به اطلاع وصیت كننده برساند, كـه بـرای انـجام وصیت او حاضر نیست , لازم نیست بعد از مردن او به وصیت عمل كند.
ولی اگر پـیـش از مردن او نفهمد كه او را وصی كرده , یا بفهمد و به او اطلاع ندهد كه برای عمل كردن به وصـیت حاضر نیست , در صورتی كه مشقت نداشته باشد, باید وصیت او را بنابر احتیاط لازم انجام دهـد و نـیـز اگـر وصی پیش ازمرگ موصی , موقعی ملتفت شود كه موصی بواسطه شدت مرض نتواند به دیگری وصیت كند, بنابر احتیاط لازم باید وصیت را قبول نماید.
(مـسـاله 2723) اگر كسی كه وصیت كرده بمیرد و در وصیتش نگفته باشد كه وصی كارهائی را كـه به او سفارش شده خودش انجام دهد و از وصیت هم بحسب عرف چنین چیزی استفاده نشود وصی می تواند دیگری را برای انجام كارهای میت وكیل كند, درغیر این صورت باید خودش انجام دهد و نمی تواند به دیگری واگذار كند.
(مساله 2724) اگر كسی دو نفر را وصی كند, كه با هم به وصیت او عمل كنند,چنانچه یكی از آن دو بـمـیرد, یا دیوانه , یا كافر شود, حاكم شرع یك نفر دیگر رابجای او معین می كند, و اگر هر دو بـمـیـرنـد, یا دیوانه , یا كافر شوند, چنانچه معلوم باشد كه میت در نظر داشته , دو نفر كارهایش را انـجـام دهـند, حاكم شرع , دو نفر رابجای آنها معین میكند و اگر معلوم نباشد كه نظر به دو نفر داشـتـه تـعیین یك نفر كافی است بلكه بعید نیست كه در صورت اولی هم در صورتی كه یك نفر بتواند كار دونفر را انجام دهد تعیین یك نفر كافی باشد.
(مـسـاله 2725) اگر وصی نتواند به تنهایی كارهای میت را انجام دهد, حاكم شرع برای كمك او یك نفر دیگر را معین می كند.
(مساله 2726) اگر مقداری از مال میت در دست وصی تلف شود, چنانچه درنگهداری آن كوتاهی وتعدی نكرده ضامن نیست , و اگر كوتاهی كرده و یا تعدی نموده , مثلا میت وصیت كرده است كه فـلان مـقدار به فقرای فلان شهر بده , و او مال را به شهر دیگری برده و در راه از بین رفته , ضامن اسـت , بـلـكه اگر در بین راه هم تلف نشود, و به فقرای شهری دهد كه مورد وصیت نبوده ضامن است .
(مساله 2727) هرگاه انسان كسی را وصی كند, وبگوید كه اگر آن كس بمیرد, فلانی وصی باشد, بعد از آن كه وصی اول مرد, وصی دوم باید كارهای میت را انجام دهد.
(مساله 2728) حجی كه بر میت واجب است و بدهكاری و حقوقی كه مثل خمس و زكات و مظالم ادا كـردن آنـهـا واجـب مـی باشد, باید از اصل مال میت داده شود, اگرچه میت برای آنها وصیت نكرده باشد.
(مساله 2729) اگر مال میت از بدهی وحج واجب , و حقوقی كه مثل خمس وزكات و مظالم بر او واجـب است زیاد بیاید, چنانچه وصیت كرده باشد كه ثلث یامقداری از ثلث را به مصرفی برسانند, باید به وصیت او عمل كنند, و اگر وصیت نكرده باشد, آنچه می ماند مال ورثه است .
(مساله 2730) اگر مصرفی را كه میت معین كرده , از ثلث مال او بیشتر باشد,وصیت او در بیشتر از ثـلـث در صـورتـی صحیح است كه ورثه حرفی بزنند, یا كاری كنند كه معلوم شود عملی شدن وصیت را اجازه داده اند, و تنها راضی بودن آنان كافی نیست , و اگر مدتی بعد از مردن او هم اجازه بدهند, صحیح است .
(مـساله 2731) اگر مصرفی را كه میت معین كرده , از ثلث مال او بیشتر باشد, وپیش از مردن او ورثه اجازه بدهند كه وصیت او عملی شود, بعد از مردن اونمی توانند از اجازه خود برگردند.
(مساله 2732) اگر وصیت كند كه از ثلث او خمس و زكات یا بدهی دیگر او را بدهند,و برای نماز و روزه او اجـیـر بـگیرند, و كار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند,باید اول بدهی او را از ثـلـث بـدهند, و اگر چیزی زیاد آمد برای نماز و روزه او اجیربگیرند, و اگر از آن هم زیاد آمد به مصرف كار مستحبی كه معین كرده برسانند, و چنانچه ثلث مال او فقط به اندازه بدهی او باشد, و ورثـه هـم اجـازه نـدهـنـد كـه بیشتر از ثلث مال ,مصرف شود, وصیت برای نماز وروزه وكارهای مستحبی باطل است .
(مـسـالـه 2733) اگر وصیت كند كه بدهی او را بدهند, و برای نماز و روزه او اجیربگیرند, و كار مـسـتحبی هم انجام دهند.
چنانچه وصیت نكرده باشد كه اینها را ازثلث بدهند, باید بدهی او را از اصـل مـال بـدهند, و اگر چیزی زیاد آمد, ثلث آن را به مصرف نماز وروزه وكارهای مستحبی كه مـعین كرده برسانند, و در صورتی كه ثلث كافی نباشد, پس اگر ورثه اجازه بدهند, باید وصیت او عـملی شود و اگر اجازه ندهند, باید نماز وروزه را از ثلث بدهند, و اگر چیزی زیاد آمد به مصرف كارمستحبی كه معین كرده برسانند.
(مـسـاله 2734) اگر كسی بگوید كه میت وصیت كرده فلان مبلغ به من بدهند,چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق كنند, یا قسم بخورد و یك مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید, یا یك مرد عادل و دو زن عادله یا چهار زن عادله به گفته اوشهادت دهند, باید مقداری را كه می گوید بـه او بـدهـند, و اگر یك زن عادله شهادت دهد, در یك چهارم چیزی را كه مطالبه می كند به او بـدهند, و اگر دو زن عادله شهادت دهند, نصف آن را و اگر سه زن عادله شهادت دهند, باید سه چـهـارم آن رابـه او بـدهـنـد, و نیز اگر دو مرد كافر ذمی كه در دین خود عادل باشند, گفته او راتـصـدیـق كـنند, در صورتی كه میت ناچار بوده است كه وصیت كند, و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیت نبوده , باید چیزی را كه مطالبه می كند به او بدهند.
(مـسـاله 2735) اگر كسی بگوید من وصی میتم , كه مال او را به مصرفی برسانم , یامیت مرا قیم بـچه های خود قرار داده , در صورتی باید حرف او را قبول كرد كه دومرد عادل گفته او را تصدیق نمایند.
(مـسـالـه 2736) اگر وصیت كند چیزی از مال او برای كسی باشد و آن كس پیش ازآن كه قبول كـنـد یـا رد نماید بمیرد, تا وقتی ورثه او وصیت را رد نكرده اند, می توانندآن چیز را قبول نمایند, ولی این در صورتی است كه وصیت كننده از وصیت خودبرنگردد وگر نه حقی به آن چیز ندارند.
(مساله 2704) كسی كه نمی تواند حرف بزند, اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند,برای هر كاری مـی تواند وصیت كند, ولی كسی كه می تواند حرف بزند, بنابر احتیاطاكتفا به اشاره یا نوشته نكند اگرچه صحت آن در صورتیكه مقصودش مثل كلامش ازآن فهمیده شود بعید نیست .
(مـسـالـه 2705) اگر نوشته ای به امضا یا مهر میت ببینند, چنانچه مقصود او رابفهماند, و معلوم باشد كه برای آنكه وصیتش باشد نوشته , باید به آن عمل كنندبلكه اگر بدانند مقصودش یادداشت و نـوشـتـن و چیزهایی بوده است برای اینكه بعدا مطابق آن وصیت كند, بعید نیست برای وصیت كافی باشد.
(مـساله 2706) كسی كه وصیت می كند باید عاقل باشد, و از روی اختیار وصیت كند, و باید سفیه نـبـاشـد یـعـنی : مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكند, ولی بالغ بودن شرط صحت وصیت نـیـسـت , و هـمـیـن قـدر كه وصیت كننده ده سال داشته باشد و راه های خیر و كارهای نیك را بشناسد, می تواند به كارهای خیر برای ارحامش وصیت كند.
(مـساله 2707) كسی كه از روی عمد به قصد خودكشی , مثلا زخمی به خود زده , یاسمی خورده است كه بواسطه آن , یقین یا گمان به مردن او پیدا می شود, اگر وصیت كند كه مقداری از مال او را به مصرفی برسانند, صحیح نیست .
(مـسـاله 2708) در وصیت تملیكیه قبول موصی له معتبر است , پس اگر شخصی وصیت كند كه چیزی به كسی بدهند, در صورتی آن كس آن چیز را مالك می شودكه وصیت را قبول كند, و لازم نـیـسـت قبول بعد از موت وصیت كننده باشد, بلكه اگرپیش از موت او هم باشد كفایت می كند, بلی اگر قبول پیش از موت وصیت كننده باشد, به مجرد قبول آن چیز را مالك نمی شود, بلكه بعد از مـوت وصیت كننده بدون حاجت به قبول دیگر مالك می شود, و اگر قبول بعد از موت باشد به مجردقبول آن چیز را مالك می شود.
(مساله 2709) وقتی انسان نشانه های مرگ را در خود دید, باید فورا امانتهای مردم را به صاحبانش بـرگـرداند و اگر به مردم بدهكار است , و موقع دادن آن بدهی رسیده ,باید بدهد, و اگر خودش نمی تواند بدهد, یا موقع دادن بدهی او نرسیده , بایدوصیت كند, و بر وصیت شاهد بگیرد, ولی اگر بدهی او معلوم باشد, و اطمینان دارد كه ورثه می پردازند, وصیت كردن لازم نیست .
(مـساله 2710) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر خمس و زكات ومظالم بدهكار است , باید فورا بدهد, و اگر نمی تواند بدهد, چنانچه از خودش مال دارد, یا احتمال می دهد كسی آنها را ادا نماید, باید وصیت كند.
و همچنین است اگر حج بر او واجب باشد.
(مساله 2711) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر نماز و روزه قضادارد, باید وصیت كند كه از مال خودش برای آنها اجیر بگیرند, بلكه اگر مال نداشته باشد, ولی احتمال بدهد كسی بدون آن كه چیزی بگیرد آنها را انجام می دهد, بازهم واجب است وصیت نماید, و اگر قضای نماز و روزه او بـه تـفصیلی كه در مساله1399 گفته شد, بر پسر بزرگترش واجب می باشد, باید به او اطلاع دهد, یا وصیت كند كه برای او بجا آورند.
(مساله 2712) كسی كه نشانه های مرگ را در خود می بیند, اگر مالی پیش كسی دارد, یا در جایی پـنـهـان كرده است كه ورثه نمی دانند, چنانچه بواسطه ندانستن حقشان از بین برود, باید به آنان اطلاع دهد, و لازم نیست برای بچه های صغیر خودقیم و سرپرست معین كند, ولی در صورتی كه بدون قیم مالشان از بین می رود, یاخودشان ضایع می شوند, باید برای آنان قیم امینی معین نماید.
(مساله 2713) وصی باید مسلمان و عاقل باشد و اگر منفرد است بالغ باشد و دراموری كه مربوط به غیر موصی است و یا مربوط به تكالیفی است كه شرعا بعهده دارد مورد اطمینان باشد.
(مساله 2714) اگر كسی چند وصی برای خود معین كند, چنانچه اجازه داده باشدكه هر كدام به تـنـهـایـی به وصیت عمل كنند, لازم نیست در انجام وصیت از یكدیگراجازه بگیرند, و اگر اجازه نداده باشد, چه گفته باشد كه همه باهم به وصیت عمل كنند, یا نگفته باشد, باید با نظر یكدیگر به وصـیـت عـمـل نمایند, و اگر حاضر نشوندكه با یكدیگر به وصیت عمل كنند, حاكم شرع آنان را مجبور می كند و اگر اطاعت نكنند, بجای آنان دیگران را معین می نماید.
(مـساله 2715) اگر انسان از وصیت خود برگردد, مثلا بگوید: ثلث مالش را به كسی بدهند, بعد بگوید: به او ندهند, وصیت باطل می شود, و اگر وصیت خود را تغییر دهد,مثل آن كه قیمی برای بـچه های خود معین كند, بعد دیگری را بجای او قیم نماید,وصیت اولش باطل می شود, و باید به وصیت دوم او عمل نمایند.
(مـساله 2716) اگر كاری كند كه معلوم شود از وصیت خود برگشته , مثلا خانه ای راكه وصیت كرده به كسی بدهند, بفروشد, یا دیگری را برای فروش آن وكیل نمایدوصیت باطل می شود.
(مساله 2717) اگر وصیت كند چیز معینی را به كسی بدهند, بعد وصیت كند كه نصف همان را به دیگری بدهند, باید آن چیز را دو قسمت كنند, و به هر كدام از آن دو نفر یك قسمت آن را بدهند.
(مساله 2718) اگر كسی در مرضی كه به آن مرض می میرد, مقداری از مالش را به كسی ببخشد, و وصـیـت كـنـد كه بعد از مردن او هم مقداری به كس دیگر بدهند,آنچه بخشیده از اصل خارج مـی شود, و آنچه وصیت كرده اگر بیشتر از ثلث نباشد,یا اگر بیشتر است وورثه اجازه بدهند, به وصیت او عمل می شود, و اگر آنچه وصیت كرده بیشتر از ثلث باشد, و ورثه هم اجازه ندهند, باید به مقدار ثلث تركه اوبه وصیتش عمل شود.
(مساله 2719) اگر وصیت كند كه ثلث مال او را نفروشند, و عایدی آن را به مصرفی برسانند, باید مطابق گفته او عمل نمایند.
(مـسـالـه 2720) اگـر در مرضی كه به آن مرض می میرد, بگوید: مقداری به كسی بدهكار است , چنانچه متهم باشد كه برای ضرر زدن به ورثه گفته است , بایدمقداری را كه معین كرده از ثلث او بدهند, و اگر متهم نباشد, و كسی هم منكر گفته اونشود باید از اصل مالش بدهند.
(مـسـالـه 2721) كسی را كه انسان وصیت می كند كه چیزی به او بدهند, اگرچه درحال وصیت وجود نداشته باشد, اگر پس از مرگ وصیت كننده وجود پیدا كند بایدآن چیز را به او بدهند پس اگـر وصـیـت كند به بچه ای كه فلان زن به او حامله شودچیزی بدهند اگر آن بچه پس از مرگ موصی موجود شد باید آن چیز را به او بدهندولی اگر وصیت كند كه بعد از مرگش چیزی از مال او ملك كسی باشد و آن كس موجود نباشد وصیت صحیح نیست .
(مـساله 2722) اگر انسان بفهمد كسی او را وصی كرده , چنانچه به اطلاع وصیت كننده برساند, كـه بـرای انـجام وصیت او حاضر نیست , لازم نیست بعد از مردن او به وصیت عمل كند.
ولی اگر پـیـش از مردن او نفهمد كه او را وصی كرده , یا بفهمد و به او اطلاع ندهد كه برای عمل كردن به وصـیت حاضر نیست , در صورتی كه مشقت نداشته باشد, باید وصیت او را بنابر احتیاط لازم انجام دهـد و نـیـز اگـر وصی پیش ازمرگ موصی , موقعی ملتفت شود كه موصی بواسطه شدت مرض نتواند به دیگری وصیت كند, بنابر احتیاط لازم باید وصیت را قبول نماید.
(مـسـاله 2723) اگر كسی كه وصیت كرده بمیرد و در وصیتش نگفته باشد كه وصی كارهائی را كـه به او سفارش شده خودش انجام دهد و از وصیت هم بحسب عرف چنین چیزی استفاده نشود وصی می تواند دیگری را برای انجام كارهای میت وكیل كند, درغیر این صورت باید خودش انجام دهد و نمی تواند به دیگری واگذار كند.
(مساله 2724) اگر كسی دو نفر را وصی كند, كه با هم به وصیت او عمل كنند,چنانچه یكی از آن دو بـمـیرد, یا دیوانه , یا كافر شود, حاكم شرع یك نفر دیگر رابجای او معین می كند, و اگر هر دو بـمـیـرنـد, یا دیوانه , یا كافر شوند, چنانچه معلوم باشد كه میت در نظر داشته , دو نفر كارهایش را انـجـام دهـند, حاكم شرع , دو نفر رابجای آنها معین میكند و اگر معلوم نباشد كه نظر به دو نفر داشـتـه تـعیین یك نفر كافی است بلكه بعید نیست كه در صورت اولی هم در صورتی كه یك نفر بتواند كار دونفر را انجام دهد تعیین یك نفر كافی باشد.
(مـسـاله 2725) اگر وصی نتواند به تنهایی كارهای میت را انجام دهد, حاكم شرع برای كمك او یك نفر دیگر را معین می كند.
(مساله 2726) اگر مقداری از مال میت در دست وصی تلف شود, چنانچه درنگهداری آن كوتاهی وتعدی نكرده ضامن نیست , و اگر كوتاهی كرده و یا تعدی نموده , مثلا میت وصیت كرده است كه فـلان مـقدار به فقرای فلان شهر بده , و او مال را به شهر دیگری برده و در راه از بین رفته , ضامن اسـت , بـلـكه اگر در بین راه هم تلف نشود, و به فقرای شهری دهد كه مورد وصیت نبوده ضامن است .
(مساله 2727) هرگاه انسان كسی را وصی كند, وبگوید كه اگر آن كس بمیرد, فلانی وصی باشد, بعد از آن كه وصی اول مرد, وصی دوم باید كارهای میت را انجام دهد.
(مساله 2728) حجی كه بر میت واجب است و بدهكاری و حقوقی كه مثل خمس و زكات و مظالم ادا كـردن آنـهـا واجـب مـی باشد, باید از اصل مال میت داده شود, اگرچه میت برای آنها وصیت نكرده باشد.
(مساله 2729) اگر مال میت از بدهی وحج واجب , و حقوقی كه مثل خمس وزكات و مظالم بر او واجـب است زیاد بیاید, چنانچه وصیت كرده باشد كه ثلث یامقداری از ثلث را به مصرفی برسانند, باید به وصیت او عمل كنند, و اگر وصیت نكرده باشد, آنچه می ماند مال ورثه است .
(مساله 2730) اگر مصرفی را كه میت معین كرده , از ثلث مال او بیشتر باشد,وصیت او در بیشتر از ثـلـث در صـورتـی صحیح است كه ورثه حرفی بزنند, یا كاری كنند كه معلوم شود عملی شدن وصیت را اجازه داده اند, و تنها راضی بودن آنان كافی نیست , و اگر مدتی بعد از مردن او هم اجازه بدهند, صحیح است .
(مـساله 2731) اگر مصرفی را كه میت معین كرده , از ثلث مال او بیشتر باشد, وپیش از مردن او ورثه اجازه بدهند كه وصیت او عملی شود, بعد از مردن اونمی توانند از اجازه خود برگردند.
(مساله 2732) اگر وصیت كند كه از ثلث او خمس و زكات یا بدهی دیگر او را بدهند,و برای نماز و روزه او اجـیـر بـگیرند, و كار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند,باید اول بدهی او را از ثـلـث بـدهند, و اگر چیزی زیاد آمد برای نماز و روزه او اجیربگیرند, و اگر از آن هم زیاد آمد به مصرف كار مستحبی كه معین كرده برسانند, و چنانچه ثلث مال او فقط به اندازه بدهی او باشد, و ورثـه هـم اجـازه نـدهـنـد كـه بیشتر از ثلث مال ,مصرف شود, وصیت برای نماز وروزه وكارهای مستحبی باطل است .
(مـسـالـه 2733) اگر وصیت كند كه بدهی او را بدهند, و برای نماز و روزه او اجیربگیرند, و كار مـسـتحبی هم انجام دهند.
چنانچه وصیت نكرده باشد كه اینها را ازثلث بدهند, باید بدهی او را از اصـل مـال بـدهند, و اگر چیزی زیاد آمد, ثلث آن را به مصرف نماز وروزه وكارهای مستحبی كه مـعین كرده برسانند, و در صورتی كه ثلث كافی نباشد, پس اگر ورثه اجازه بدهند, باید وصیت او عـملی شود و اگر اجازه ندهند, باید نماز وروزه را از ثلث بدهند, و اگر چیزی زیاد آمد به مصرف كارمستحبی كه معین كرده برسانند.
(مـسـاله 2734) اگر كسی بگوید كه میت وصیت كرده فلان مبلغ به من بدهند,چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق كنند, یا قسم بخورد و یك مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید, یا یك مرد عادل و دو زن عادله یا چهار زن عادله به گفته اوشهادت دهند, باید مقداری را كه می گوید بـه او بـدهـند, و اگر یك زن عادله شهادت دهد, در یك چهارم چیزی را كه مطالبه می كند به او بـدهند, و اگر دو زن عادله شهادت دهند, نصف آن را و اگر سه زن عادله شهادت دهند, باید سه چـهـارم آن رابـه او بـدهـنـد, و نیز اگر دو مرد كافر ذمی كه در دین خود عادل باشند, گفته او راتـصـدیـق كـنند, در صورتی كه میت ناچار بوده است كه وصیت كند, و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیت نبوده , باید چیزی را كه مطالبه می كند به او بدهند.
(مـسـاله 2735) اگر كسی بگوید من وصی میتم , كه مال او را به مصرفی برسانم , یامیت مرا قیم بـچه های خود قرار داده , در صورتی باید حرف او را قبول كرد كه دومرد عادل گفته او را تصدیق نمایند.
(مـسـالـه 2736) اگر وصیت كند چیزی از مال او برای كسی باشد و آن كس پیش ازآن كه قبول كـنـد یـا رد نماید بمیرد, تا وقتی ورثه او وصیت را رد نكرده اند, می توانندآن چیز را قبول نمایند, ولی این در صورتی است كه وصیت كننده از وصیت خودبرنگردد وگر نه حقی به آن چیز ندارند.